De (uitgebreide) legende van st. Cunera,
volgens G. v. Wijk, 2020.
Herschreven en aangepast door R.C.J. Schneiders, 2023

Aurelius, vader van Cunera.
Wij beginnen ons verhaal bij de vader van Cunera; prins Aurelius uit het koninkrijk York. Ondanks dat hij enig kind was, weerhield dat het hem niet om op kruistocht te gaan. Met een groot leger trok hij naar het heilige land. Hij werd echter gevangen genomen door de sultan van Babylon. De sultan wierp prins Aurelius in een donker en ondergrondse kerker. Waar hem een eenzame en roemloze hongerdood te wachten stond, ware het niet, dat de dochter van de sultan hem had opgemerkt. Dagelijks bracht zij hem eten en drinken. Het ontbeerde de prins hierdoor aan niks. Spoedig bloeide er een diepe band van liefde op tussen hen. Op voorwaarde dat zij christen zou worden, besloten zij samen te vluchten en terug te keren naar York. De vader van Aurelius de koning, kwam hun tegemoet. Hij hoorde hun verhaal en bracht alles in gereed voor de doop. Voortaan zou de dochter van de sultan door het leven gaan als ‘Florencia’.

In de stad woonde er ook een Jood, die bedreven was in de wetenschap der sterren en andere merkwaardige hemelverschijnselen. Toen hij Eurelius voorbij zag rijden, sprak hij tegen zijn vrouw dat Eurelius vader zou worden van een dochter die vele wonderen zou verrichten. De vrouw wilde deze voorspelling ook doen gelden op haar dochter en probeerde Eurelius te verleiden. Waarop zij ook de voorspelling met hem deelden.
Eurelius, bleef natuurlijk als goed christen trouw aan zijn vrouw, en niet veel later baarde zij een dochter; Cunera.

De legende van Cunera
In het jaar 337 n.Chr. ging Ursula, dochter van de koning van Engeland, samen met Cunera en nog negen andere maagden op pelgrimstocht naar Rome. Op de terugreis kwamen zij bij Keulen terecht. Keulen werd op dat moment belegerd door de Hunnen. De Hunnen overvielen de jonkvrouwen en sloegen ze vervolgens dood, alleen Cunera kon door een wonder ontkomen aan deze verschrikking. Zij werd verborgen door koning Radboud van Rhenen. Zo kwam zij met Radboud aan in het slot van Rhenen. Waar zij in vrede leefden.

Cunera diende iedereen gelijk. Rijk of arm, voor haar waren zij allen gelijk in de ogen van God. Zonder aanzien des persoon was zij daarom iedereen ter wille. Langzaam maar zeker veroverde ze hierdoor bij iedereen een warme plaats in het hart. Cunera bad en vaste veel. Als koningsdochter schroomde zij niet om in armoede te leven als goed christen. En wat overbleef van de maaltijd deelde zij uit aan de armen. 
Het vertrouwen van de koning groeide in haar. Hij gaf haar zelfs de sleutel van Rhenen en liet haar zaken regelen in zijn afwezigheid.

Maar de duivel pleegt allen te kwellen, die een trouw en godvrezend leven leiden. Wanneer er deugden zijn die hij niet kan uitroeren door list, dan zaait de kwade tweedracht en twist. Zo deed hij de liefde van de koningin in jaloezie en haat omslaan. Tot zij geen andere oplossing zag, dan dat Cunera moest verdwijnen.
Nee, Cunera moest dood!

En zo zou st. Cunera op 28 oktober 337 zijn vermoord in Rhenen. In de afwezigheid van koning Radboud werd Cunera gewurgd. Jaloezie en woede hadden zich meester gemaakt over de koningin. Ze besefte wat zij gedaan had en begroef het lichaam van Cunera in de paardenstal.

Toen de koning terugkwam van de jacht, stond Cunera niet meer op hem te wachten. De koningin loog dat ze was teruggekeerd naar York. Een opmerkelijk verhaal, waar de koning dan ook over twijfelde. De paarden wilden niet in de stal waar Cunera begraven lag, zij weigerden. Met de andere stal echter hadden de paarden geen probleem en gingen er rustig in.
Op de plek waar Cunera lag begraven verscheen vervolgens een kruis. Een knecht ging de koning halen en met een angstig voorgevoel liet de koning de plek uitgraven. Daar lag zijn beschermelinge, met de wurgdoek nog om haar hals.

De koningin werd gegeseld en buiten zinnen ontvluchtte zij het slot. Ze verscheurde haar kleren en trok haar haren uit. Op de derde dag kwam zij bij een berg, sprong naar beneden en brak haar nek. Haar kamermeisje, wat ook in het complot zat, werd als straf verbrand.